قلمتراش خوشنویسی و یا چاقوی خطاطی، یکی از لوازم و ابزار مهم در هنر خوشنویسی محسوب می شود زیرا به طور مستقیم کیفیت تراش قلم را تحت تأثیر قرار می دهد.  در نتیجه هر خوشنویسی که قصد رسیدن به درجات بالای خوشنویسی را دارد بایستی یک قلمتراش با کیفیت و مناسب برای خود تهیه کند. در این مطلب به معرفی و بیان تمام نکات خرید قلمتراش می پردازیم.

اهمیت تهیه قلمتراش

یکی از مهارت هایی که هر خوشنویسی باید بیاموزد، مهارت تراش قلم است. اهمیت قلمتراش به حدی زیاد است که یکی از خوشنویسان بزرگ دوران قدیم گفته است بدون قلمتراش مناسب و با کیفیت، خوشنویس به درجات بالای هنر خوشنویسی نخواهد رسید. اما چرا؟

هر فردی عادات نوشتن مخصوص به خود را دارد و تنها خود فرد می تواند بهترین تراش قلم را برای خود رقم بزند. به این معنا که بهترین استاد هم لزوما بهترین تراش را برای قلم شما انجام نمی دهد زیرا از عادات شما در هنگام نگارش اطلاع ندارد. برای همین واجب است هر خوشنویس تراش قلم را بیاموزد. کیفیت قلمتراش به طور مستقیم بر کیفیت تراش قلم تأثیر می گذارد. به همین جهت با قلمتراش بی کیفیت امکان تراش خوب و مناسب وجود ندارد. به همین دلیل است که توصیه می شود برای تراش قلم از کاتر و یا چاقو استفاده نشود، زیرا یک قلمتراش با کیفیت مخصوص تراش قلم ساخته می شود و تمام خواسته های خوشنویس را براورده می سازد. از طرفی قلمتراش در مقایسه با دیگر لوازم خوشنویسی قیمت نسبتا بالاتری دارد؛ به همین جهت لازم است در هنگام خرید قلمتراش دقت بسیاری کنیم تا قلمتراشی که مناسب مان است را تهیه کنیم.

انواع قلمتراش از نظر کیفیت

در فروشگاه ماناخط قلمتراش ها را از نظر کیفیت به سه دسته کلی تقسیم می کنیم تا درک تفاوت قلمتراش ها برای شما خوشنویسان عزیز آسان تر شود.

۱- قلمتراش هنرجویی : قلمتراش هنرجویی همانطور که از اسمش پیداست برای هنرجویان مناسب است. به این معنا که این قلمتراش کیفیت متوسطی دارد و عدم وجود هرگونه تزیینات باعث می شود که قیمتش بسیار مناسب باشد. این قلمتراش ها معمولا دوتیغه هستند و برای تراش ریزترین قلم ها تا قلم های دانگ مشقی، دقیقا همان نیاز هنرجویان مبتدی، مناسب هستند.

۲- قلمتراش نیمه حرفه ای : قلمتراش نیمه حرفه ای قلمتراشی است که کیفیت بالایی دارد اما به جهت تزیینات کم قیمتش مناسب است. کیفیت تیغه ها در یک قلمتراش نیمه حرفه ای از قلمتراش حرفه ای مقداری پایین تر، اما از قلمتراش هنرجویی بسیار بالاتر است. قلمتراش های نیمه حرفه ای از نظر فرم تنوع بیشتری نسبت به قلم تراش های هنرجویی دارند و در انواع مختلف دو تیغه و تک تیغ موجود هستند. در قلم تراش نیمه حرفه ای معمولا جنس دسته ها از فیبرهای رنگی بوده و باربند ها از جنس آلیاژ برنج است. به دلیل کاهش تزیینات در این قلمتراش ها، قلمتراش های نیمه حرفه ای کیفیت بالا و قیمت مناسبی دارند.

۳- قلمتراش حرفه ای : قلمتراش حرفه ای همانطور که از نامش مشخص است کاملا حرفه ای و در بهترین سطح کیفیت است. قلمتراش حرفه ای قلمتراشی است که بیشتر توسط اساتید خوشنویسی و خوشنویسان حرفه ای استفاده می شود. قلمتراش های حرفه ای علاوه بر اینکه بالاترین سطح کیفیت ساخت را دارند، تزیینات خاصی هم دارند که آن ها را به یک اثر هنری تبدیل می کند. در یک قلمتراش حرفه ای کیفیت تیغه در بالاترین سطح است، باربند ها معمولا از جنس آلیاژ ورشو بوده و جنس دسته از شاخ طبیعی گوزن، فیبر آلمانی و یا استخوان شتر می باشد. قلمتراش های حرفه ای تنوع بسیار زیادی از نظر فرم دسته دارند به طوری که این دسته از قلمتراش ها علاوه بر فرم دسته سنتی و معمولی، در فرم دسته های کمانی، شالبند دار، سرمرغی، دو سرمرغی، برگ بیدی و … ساخته می شوند. همچنین یک قلمتراش حرفه ای به دلیل کیفیت بسیار بالایی که دارد یک قلمتراش عمری و ماندگار خواهد بود و می توانید با خیال راحت برای مدتی طولانی از آن استفاده کنید.

در توضیحات بالا سعی کردیم تمام قلمتراش ها را در سه دسته بندی کلی از نظر کیفیت و قیمت تقسیم کنیم تا شناخت انواع قلمتراش برای شما آسان تر شود. اما قلمتراش ها را می توان از نظر کاربرد هم دسته بندی کرد و چون در این مطلب سعی داریم تاحدممکن توضیحات کاملی خدمت شما ارائه دهیم به این دسته بندی نیز خواهیم پرداخت.

خیزران تراش ، دزفولی تراش و کتابت تراش چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

بدون شک اصطلاحاتی مانند خیزران تراش ، دزفولی تراش و کتابت تراش را شنیده اید و احتمالا این سوال برای شما پیش آمده که این سه چه معنایی دارند. در ادامه به بررسی این دسته بندی قلمتراش ها خواهیم پرداخت. بیایید قبل از بیان مشخصات خیزران تراش ، دزفولی تراش و کتابت تراش، سایز و قطر قلم هایی که توسط خوشنویسان استفاده می شود را بررسی کنیم. بعضی قلم ها بسیار ریز هستند که برای کتابت مناسب اند. بعضی دیگر قطرمتوسطی داشته و برای دانگ های مشقی و چلیپا مناسب اند و بعضی دیگر قطور بوده و برای دانگ های درشت قلم استفاده می شود. باید بدانید سه اصطلاح خیزران تراش ، دزفولی تراش و کتابت تراش با این سه دسته قلم که گفته شد تناظر دارند.

این به آن معناست که خیزران تراش یعنی قلمتراشی که برای تراش انواع قلم های قطور و درشت مانند قلم جنوبی، بامبو و خیزران استفاده می شود. دزفولی تراش یعنی قلمتراشی که برای تراش قلم های سایز متوسط مانند قلم دزفولی ، خیزران های متوسط و انواع دیگر قلم در این قطر استفاده می شود و کتابت تراش هم قلمتراشی است که برای تراش قلم های بسیار ریز مانند دزفولی های با قطر پایین می تواند استفاده شود. حال به بیان مشخصات فیزیکی و ظاهری این سه دسته از قلمتراش ها می پردازیم.

۱- کتابت تراش : یک کتابت تراش معمولا یک قلمتراش بسیار ظریف است. یعنی طول دسته کوچک و حداکثر ۱۰ سانتی متر بوده و پهنای تیغه ها نیز خیلی کم بوده و حداکثر ۵ یا ۶ میلی متر است.

۲- دزفولی تراش : دزفولی تراش یک اصطلاح است و به این معنا نیست که فقط برای قلم های دزفولی مناسب است. بلکه به این معناست که برای تمام انواع قلم هم سایز با قلم دزفولی مناسب و قابل استفاده است. طول دسته دزفولی تراش ها معمولا ۱۰ تا ۱۳ سانتی متر بوده و ضخامت تیغه ها هم بین ۷ میلی متر تا ۱ سانت و ۴ میلی متر است. همچنین دزفولی تراش ها می توانند تک تیغه یا دو تیغه باشند.

۳- خیزران تراش : دقت کنید که اصطلاح خیزران تراش به این معنا نیست که خیزران تراش فقط برای قلم خیزران مناسب است. بلکه به این معناست که برای قطور ترین و محکم ترین قلم ها قابل استفاده است. طول دسته خیزران تراش ها معمولا بین ۱۲ تا ۱۶ سانتی متر است و پهنای تیغه نیز از ۱ سانت و ۵ میلی متر تا ۲ سانتی مترمی تواند باشد. خیزران تراش ها غالبا تک تیغه هستند اما به ندت خیزران تراش های دو تیغه هم یافت می شود. این نکته را در خاطر داشته باشید که با خیزران تراش ، علاوه بر قلم های درشت، می توان قلم های ریز را هم تراشید اما تراش قلم های ریز با خیزران تراش نیازمند تجربه و مهارت کافیست.

استاد سازنده

موضوع استاد سازنده قلمتراش بحث بسیار گسترده ای است. طی چند دهه اخیر اساتید بسیاری به ساخت قلمتراش مشغول بوده اند که تعداد اندکی از آنان در میان خوشنویسان شناخته شده و از نظر کیفیت قابل قبول هستند. از این اساتید می تواند استاد جواد توسلی ، استاد جلیل توسلیان ، مرحوم استاد باقر وفا ، استاد اسماعیل نوری ، مرحوم استاد ابوالفضل نظم پرور ، مرحوم استاد پاشا کریمی و چند تن دیگر از اساتید را نام برد.

خرید قلمتراش با خیال راحت

برای اطلاع از قیمت قلمتراش خوشنویسی و خرید قلمتراش خوشنویسی با ضمانت اصالت و کیفیت ، می توانید به سایت ماناخط مراجعه بفرمایید. برای مشاهده قیمت قلم تراش ها و خرید قلم تراش از سایت ماناخط کافیست اینجا کلیک کنید.

جمع بندی

یکی از مهمترین مهارت هایی که هر خوشنویس باید بیاموزد، مهارت تراش قلم خوشنویسی است. علت اهمیت یادگیری مهارت تراش قلم آن است که تنها خود شما می توانید بهترین تراش قلم را، متناسب با عادات و راحتی دستتان ، برای خود انجام دهید. از آنجایی که کیفیت قلمتراش به طور مستقیم بر کیفیت تراش قلم تأثیرگذار است، لازم است در تهیه و انتخاب قلمتراشی که مناسب نیاز ها و خواسته ماست بسیار دقت کنیم. گفتیم که قلمتراش ها از نظر کیفیت در سه دسته ی قلمتراش هنرجویی ، قلمتراش نیمه حرفه ای و قلمتراش حرفه ای دسته بندی می شود و می توانید بسته به نیاز و استفاده ای که در نظر دارید از بین این سه دسته انتخاب نمایید.